Selasa, 30 Januari 2018

DIALOG CERKAK BAHASA JAWA LUKISAN KANG KOPARO



LUKISAN KANG KOPARO
Dening: BAMBANG TRI DJAJA
Nama            : Rizky Dwi Agustina
Kelas            : XII IPS 3
No Abs         : 26

BABAKAN 1

Ruwang tamu iki uwes kebak uwong. Para tamu pihakke Fenti wes padha lungguh ana kursi kang wes ditata rapi. Pranata cara bukak wiwihan, ngaturake sugeng rawuh marang para tamu sarta ngajelentherake wiggantine pasamuan. Aku dheg-dhegan mergo ora kulina sesorah ana sangarepe wong akeh, apa maneh sing sipateresmi kaya ngene iki.
Rong sasi kepungkur, danang, anak tunggalku, nilpun saka Bekasi, ngabari yen wes due pacar. Aku nanggepi adhem, awit saka SMK dheweke pancen kerep gonta-ganti pacar. Sing njalari aku kaget, bocah sing lagi rong taun kerjaana pabrik perakitan mobil iku ngatag supaya enggal dilamarake.

Pranatacara :“Nyandak adicara ingkang kaping kalih, atur pambagya saking sahibul bait. Dhumateng ibu kinanti, wekdal kula sumanggakaken” (swara pranata cara buyarake lamunanku)

Wanita menganggo jarit ijo tuwo, nyamping latar ireng motif parang rusa mlaku alon-alon tumuju tengah ruwang tamu. Dedege lencir, praupan oval, mripat blalak, irung ngrungih, lambe tipis, janggut rada nyathi, Sempurna.

Pranatacara :”para tamu ingkang dahat kinurmatan, wonten kalodhangan menika kulo asung pambagya sugeng rawuh saha atur panuwuningkang tanpa upami dene kesdungestrenipasamuwan menika. Dhumateng kulawarga mas pratomo, kula ugi ngaturakenpanuwun ingkang tanpa umpami dene sampun kersa rawuh”

Hm, ora kleru maneh. Kinanthi sing kagungan dalem iki wanita sing tau nyulam benang-benangasmara wetara selawe taun kepungkur. Angen-angenku banjur nggalmbrang marang lelakon kawuri. Tepungku karo kinanthi kena diarani ora sengaja. Wektu semono aku mangkat kuliyah karo nyangking lukisan sing bakal dak aturake dosen. Ujug-ujug ono sepeda motor nabrak lakuku saka mburi.

BABAKAN 2

Aku krangkangan, sirahku mumet. Seswangan munyer seser, nganti wusanane.. pet.. aku ora kelingan opo-opo. Nalika pungun-pungun jebul aku lagi lumah-lumah ana kamar rumah sakit. Sikil lan tanganku diperban, semono uga sirahku. Awak rasane njarem. Ana Kenya ayu lungguh ana kursi karo ngawasi aku.

Pratomo  : “ Aku ono ngendi?” (takonku)
Kinanthi  : “oh,, sampeyan wes sadar mas ?” (dheweke nguwuh gita-gita)
Pratomo  : “kowe sopo ?”
Kinanthi   : “aku Kinanthi”
Pratomo   : “aku ana ngendi?”
Kinanthi :“sampeyan ono rumah sakit. Esuk mau sampeyan ketabrak motorku, nganti tiba semaput, banjur dak gowo menyang rumah sakit iki: (jelas e deke)
Pratomo : “ oh, dadi aku mau ketabrak motormu ?”
Kinanthi : “ He.eh, sepurane.. aku ndak sengojo. Lah lakmu mlaku sajak kesusu, ora noleh ngiwa nengen. Ujug-ujug kowe nyabrang dalan ngono wae, nganti aku ora kober ngerem”
Aku mesem kecut

Kinanthi : “ ora perlu kuwatir, lukisane wes dak singgahake. Apa sampeyan pelukis?”
Pratomo : “ aku isih kuliyah”
Kinanthi : apa kuliah ana ASRI?”
Pratomo : “ He.eh” (jawabku)
Kinanthi : “ mulane gawananmu ko lukisan”

BABAKAN 3

Bubar kuwi meh saben dina kinanthi ngancani aku ono rumah sakit nganti sak mariku. Metu ko rumah sakit sasambunganku karo dheweke soyo raket. Dijak omong opo wae nyambung. Kadidene mahasisiwi fakultas sastra jurusan sastra Indonesia Universitas Gadjah Mada kawruhe kinanthi jembar.
Dina-dina trus lumaku. Ning atiku wiwit thukul winih-wnih tresno marang dheweke. Sakawit aku rodo gojag-gajig arep omong, amergo dheweke gelem nimbangi aku sing mung anake guru, amergo dheweke anake pengusaha sugih, sengara dheweke gelem ngimbangi aku sing mung anak guru. Ning nyatane aku orang mung keplok tangan sesisih.

Sawijining dina nalika aku lagi ketungkul nglukis ana ngarep kamar kos, dheweke teko.

Kinanthi : “ sibuk mas?”
Pratomo : “ He.eh”
Kinanthi : “ lagi nglukis opo to ?”
Pratomo : “ miturut panemumu aku lagi nglukis opo ?”
Kinanthi : “ ko koyo arep nglukis muda mudi jaman kuno”
Pratomo : “ heeh bener, pinter kowe. Aku lagi niat nglukis roro mendut karo pranacitra”
Kinanthi : “ nangin praupane ko during kko lukis ?”
Pratomo : “ niatku aku arep jaluk tulung sliramu”
Kinanthi : “ ah mas prat iki ono-ono wae . sampean lak ngerti yen  aku ora bisa nglukis” (mesem)
Pratomo :“ ora dakkon nglukis, nanging dadi modhele rara mendhut. Mengko pranacitra aku sing dadi modele”

Kinanthi setuju. Wekasane lukisan rara mendhut lan panacitra iku rampungkinanthi seneng banget. Aku melu seneng lan mesem

Kinanthi : “ ora mas, sampean ko due kentreng nglukis. Rara mendhut panacitra ki dhasare opo?”
Pratomo : “ terus terang aku terobsesi karo lakon katernane wong loro kuwi”
Kinanthi : “ nanging rak. Kekarone mati bareng mergotrekahe tumenggung wiraguna”
Pratomo : “ senajan kekarone mati nanging tresnanetetep langgeng. Sebaya mukti sebaya mati. Aku duwe panajab lakon katresnane dewe ki kaya rara endhut lan panacitra kuwi”
Kinanthi : “ ning yen tumenggung wiraguna teka tenan piye mas ?”  (kinanthi mbeda)
Pratomo       : ah yo sngsara to dhek”
Pranatacara :“adicara salajengipun, atur panglamar saking pihak kakung, wekdal kula aturaken bapak Supratomo”  

BABAKAN 4

Aku menyat kabeh mripat podo nyawang. Aku nyedak mikropon. Dhadaku dgeg-degan, nervous banget.

Supratomo : “matur nuwun ikang ibu kinanthi ingkang sampun nampi sowan kulo sarombonga. Kulo ugi matur nuwun dhumateng para tamu ingkang sampun ngrawuhi pasamuwan menika saperlu nyekseni panglamar kulo. Mugi ndadosno kawuningan, kulo sarombongankaraya-raya sowan ibu Kinanthi, saperlu ngalamr putriipin inggih pun gendhuk Fenti, kange anak kulo danang katampi lan mbotenipun kulo pasrahaken dumateng ibu Kinanthi, nuwun”

Kinanthi ngadeg maneh

Kinanthi : “ matur nuwun dateng mas pratomo ingkang sampun kersa paring kawigatosan dating anak kulo. Nanging batur wangsulan kulo, kersa sabar sawetawis wekdal, amergi wonten bab-bab ingkang badhe kulo rembag kalian mas Prat. Dhumateng para tamu monggo kulo aturi ngrahabi pasugatan ingkang cumawis”

Nalika para tamu awit pada ngrahabi dedgaharan, Kinanthi mrepegi aku.

Kinanthi : “ ayo lenggah jobo ae mas, golek nggon isis: (pangajake)

Kinanthi lungguh ana bangku taman ing ngisor wit pelem, aku melu lungguh ing sisihe.

Kinanthi : “ aku nyuwung pangapura yo mas, ora bisa menehi wangsulan”
Pratomo : “ ora dadi ngopo, wis samestine wong tuwo mikirake dina tembene bocah. Dangan mung buruh pabrik oran bisa njenjeke opo-opo marang Fenti”
Kinanthi : “ dudu kuwi masalahe mas. Sampean ngerti dewe aku ora tau mentingake bondo donyo. Sing wigati, angger kekarone podo tresnane lan gelem nompo opo eneke, kuwi wis luwih soko cukup”
Pratomo : “ danang tresno banget marang Fenti” (kadhaku)
Kinanthi : “ semono ugo Fenti”
Pratomo : “yen ngunu kurang opo maneh?”

Mripati kinanthi nyawang kembang-kembang kang podo mekar. Swasana amem. Sing keprungu ocehe manuk tilang.

Kinanthi : “ ana bab sing kudu ko mangerti mas, sejatine Fenti kuwi..”
Pratomo : “ Fenti kuwi opo dhek ?”
Kinanthi : “ Fenti kui duduk anake tumenggung wiraguna”
Pratomo : “ he ?! njur anake sopo ?
Kinanthi : “ anakku karo panacitra”

Lirih wangsulane Kinanthi, nanging timprapku serune ngungkuli swarane bledeg mongso tigo.

Pratomo : “ kowe yakin ?”
Kinanthi : “ yakin, awit om gun impoten”
Pratomo : “ Gusti nyuwun pangapura”  (pangrintihku karo nutupi rai nganggo epek-epek tangan)

BABAKAN 6

Sapandurat aku iling naliko lebar surup Kinanthi teko menyang kos kosanku karo tawang-tawang tangis. Wose madul yes dipekso bapake rabi karo relasine bisnis.

Kinanthi : “ bapak kapulet utang milyaran karo om gun. Yen nganti minggu iki bapak ora bisa nglunasi utang-utang e, om gun arep gowo masalah iki menyang jalur hukum, kejaba yen bapak ngulungke aku minangka gantine utang-utange” (ngrungket aku kenceng)

 Tangise saya sora. Ing jaba udane wiwit niba . iblis lunjak-lunjak gegindro. Lampu kamar sarto lukisan kang pating centhel marang tembok obah-obah. Dhipan nyuwara kekrotan. Kabeh wes kelakon.

Pratomo : “ bajur kapiye keputusanmu dhik? (aku melu bingung)
Kinanthi : sing cetho bocah loro kui ora bisa dirabekake”

Aku uncal ambekan. Nuli

BABAKAN 7

Pratomo : resmine danang pancen anakku, dhik. Nanging dudu getih dagingku”
Kinanthi : “ apa maksudmu mas? (kiannti nyawang aku tajem)
Pratomo : “ sapungkurmu biyen bapak rawuh kos-kosan. Bapak ngendika yen menawa pak bunyamin, atasane bapak, nyuwun tulung supaya aku nikah karo,siswanti, putrane mbarep. Sing wis ngandut dhisik. Mengko yen bayine wes lair aku kena megat dheweke. Bapak wis kapontang budi akeh banget karo pak Bunyamin. Wekasane aku sido rabi karosiswati. Sekawit aku arep megat dheweke menawa bayine wes lair. Nanging suwe-suwe tuwuh rasa tresnaku marang dheweke. Aku ngerti menawa siswanti iku bocah apik , bekti karo bojo, atine kebak rasa welas asih. Saya maneh bareng bayine lair, tresnaku saya ngrembaka. Mula sakteruse danang dakrengkuh kaya anakku dewe, eman siswanti wis dhisiki kangandut”
Kinanthi : “ om gun semono ugo mas. Senajan dheweke ngerti yen Fenti kui dudu anake dewe, nanging gelem nompo aku kanthi tulus. Malah fenti dianggep iso nutupi kekurangane mas gun”
Pratomo : “ kapan garwamu sedo dhik ?”
Kinanthi : “wetoto setaun kepungkur. Wektu semono om gun tindak menyang pedalaman papua separlu ninjau proyek sing arep wiwit digarap. Nanging nganti saprene pesawat e ora bali lan ora ditemokake”
Pratomo : “ banjur saiki piye ? apa sliramu gelem nampo danang dadi mantumu ?” (pitakonku)
Kinanthi : “ mas prat menapo tego misahake Fenti saking Danang ?”
Pratomo : “ aku sig nglamar, awakmu sing due hak mutusake”
BABAKAN 8

Kinanthi mesem banjur miyat mlebu omah. Aku ngetut wuri lakune, nalika aku sakloron tekan ngarep lawang. Fenti nungk kanthi ora srantan.

Fenti : “ kados undi bu ?”
Kinanthi : “ ibu ora wenang misahake kowe saka danang”
Fenti : “ maturnuwun bu” (ngrungket Kinanthi kenceng)
Danang : “ pak kula aturi tindak ngriki”

Dumadakan danag celak-celuk saka ruwang kaluwarga. Aku moro ditutake Kinanthi.

Danang : “ cubi dipun pirsani, lukisan menika mirip sangetkalihan panjenengan” kandhan e danang karo nduduhake lukisan kang cementhel ana tembok. Aku nyawang lukisan mau, lukisan Panacitra.

Aku kelingan, isuk kui nalika Kinanthi pamitan mulih. Dheweke njalok fotoku kanggo kenang-kenangan. Rehene aku ora nduwe, mula lukisan Rara mendhut Panacitra dak takparo. Likisan Panacitra dak gowo Kinanthi dene lukisan Rara mendhut daksimpen dhewe. Ah, lelakon kui wes mungkur seprapat abad.

Tidak ada komentar:

Posting Komentar